Πότε θεωρείται ένας άνθρωπος καλλιτέχνης; Πιθανών, θα έλεγε κάποιος, με κάποιο καλλιτεχνικό αποτύπωμα, ένα τραγούδι, έναν πίνακα, ένα ποίημα κ.α. Νομίζω ότι εκεί πηγαίνει το μυαλό μας, δικαίως. Ένα έργο, που να αποτελεί απόδειξη της τέχνης του. Το πρόσωπο της τέχνης του, να παίρνει μορφή μπροστά στα μάτια μας, μέσα από το δημιούργημα του. Ποιος μπορεί να το κρίνει αυτό; Ίσως, η απήχηση που θα έχει το έργο του. Τώρα, με ποια κριτήρια, το πόσο καθαρή κρίση υπάρχει και το ρεύμα της εποχής, είναι ένα άλλο θέμα. Δεν θα αναλύσω αν επηρεαζόμαστε και αν υπάρχει κάτι που να θολώνει την κρίση μας, αλλά πότε κατά τη γνώμη μου, μπορείς να χαρακτηρίσεις κάποιον καλλιτέχνη. Τέχνη του προσώπου από την άλλη, μπορεί να θεωρηθεί η ηθοποιία κατ’ εμέ, όπου άνθρωποι υποκρίνονται για χάρη μιας παράστασης. Όταν ένας ηθοποιός σου γεννάει συναισθήματα και σε καθηλώνει, σίγουρα έχει πετύχει το σκοπό του και εύκολα τον ξεχωρίζεις. Όλοι μας έχουμε αγαπημένους τραγουδιστές, ποιητές, ζωγράφους, συγγραφείς, φιλοσόφους κ.α. Όλοι μας θα ξεχωρίσαμε κάτι σε αυτούς και έτσι μπήκαν στην καρδία μας. Σου έχει τύχει όμως ποτέ, κάποιος “καλλιτέχνης” που θαύμαζες να έπεσε στα μάτια σου, μετά από κάποιο σχόλιο ή κάποια συμπεριφορά; Για παράδειγμα, σκέψου έναν τραγουδιστή, όπου τραγουδάει για την προσφυγιά, την φτώχεια, για κοινωνικά ζητήματα, αλλά δεν δίνει του αγγέλου του νερό. Μπορεί να θεωρηθεί αυτός ο άνθρωπος καλλιτέχνης; Για εμένα όχι. Η τέχνη θεωρώ ότι πηγάζει από την καρδιά μας. Αν τα λόγια σου δεν συμβαδίζουν με τις πράξεις σου και η ηθική σου πυξίδα έχει χαλάσει, μπορείς να θεωρείσαι ένας καλός μουσικός, αλλά όχι καλλιτέχνης. Το ίδιο ισχύει φυσικά και με άλλες ειδικότητες εκεί έξω. Ένας πολιτικός που έχει αλλάξει τρία κόμματα και τώρα στο τελευταίο υποστηρίζει με θέρμη τις ιδέες του και τσακώνεται σε τηλεπαράθυρα, μπορεί να θεωρηθεί καλός πολιτικός; Κατά τη γνώμη μου, πάλι όχι, μπορεί όμως να θεωρηθεί καλός ηθοποιός και ποτέ δεν είναι αργά για μια αλλαγή καριέρας. Όταν πουλάς τα πιστεύω σου ανάλογα με το συμφέρον σου, επιχειρηματίας είσαι, με τον λόγο σου για προϊόν. Κοινώς, δεν μου κάνει ένας απλός ορισμός του λεξικού, ούτε ένα απλό ταλέντο, για να θεωρήσω κάποιον καλλιτέχνη, αν δεν συνδυάζει ήθος και χαρακτήρα. Για μένα καλλιτέχνες εκεί έξω, δεν είναι οι άνθρωποι που δημιουργούν ένα δημοφιλές έργο, που απευθύνεται σε ένα συγκεκριμένο κοινό. Για μένα καλλιτέχνες, είναι όλοι εκείνοι οι μικροί δημιουργοί της καθημερινότητας, ανεξαρτήτως κλάδου, που δημιουργούν οτιδήποτε με αγάπη και καθαρή καρδία. Αν είσαι σκατόψυχος, το πιο όμορφο τραγούδι να πεις, θα έχει συγκεκριμένη διάρκεια, μέχρι να τελειώσει και να συνεχίσεις να είσαι ό,τι επέλεξες. Αντιθέτως, αν δεν είσαι και τόσο καλός σε κάτι, αλλά η ψυχή σου είναι καθαρή, τότε για μένα είναι θέμα προπόνησης για να γίνεις καλλιτέχνης. Το ταλέντο, είναι κάτι υπέροχο, ο χαρακτήρας όμως, είναι κάτι αξιοθαύμαστο. Καλύτερα, η βάση σου να ξεκινάει από μέσα, από αγνά συναισθήματα και για το σωστό σκοπό. Τότε, η δημιουργία σου, όταν γίνει έργο τέχνης, θα προέρχεται από έναν πραγματικό καλλιτέχνη, που θα πρεσβεύει το είναι και όχι το φαίνεσθαι. Η μεγαλύτερη τέχνη εκεί έξω είναι η ζωή και εσύ είσαι ο πρωταγωνιστής σε αυτήν. Παίξε το ρόλο σου, σαν να είναι κάθε μέρα η πρεμιέρα, με τον ίδιο ενθουσιασμό, την ίδια αγάπη και την ίδια τρέλα. Να εκφράζεις το πρόσωπο της ψυχής σου μέσα από το έργο σου, αν θες να θεωρείσαι καλλιτέχνης.
Ο άνθρωπος που δουλεύει με τα χέρια είναι εργάτης, με τα χέρια και το μυαλό, τεχνίτης, με τα χέρια, το μυαλό και την καρδιά, καλλιτέχνης.
François Mauriac
Το παραπάνω κείμενο δεν έχει σκοπό να πείσει κανέναν για τίποτα, αντιθέτως αποτελεί απλά τις απόψεις μου.
